Waarom Gorinchem de mooiste vestingstad van Nederland is
Gorinchem is door de ANWB uitgeroepen tot de allermooiste vestingstad van Nederland.
“Gorinchem is beeldschoon gelegen op de plek waar de Linge uitmondt in de Merwede. Schitterend bewaard gebleven zijn de wallen: een groen lint om de stad met knoeperds van kastanjes en platanen om onder te flaneren én met zicht op de ommelanden, de rivier en de vele verdedigingswerken. Die combinatie van zicht op de rivier, ring van groen en levendige binnenstad maakt Gorinchem tot een smakelijke bonbon”, aldus de jury.
Historische stad met moderne vibe
In Nederland zijn tientallen vestingen en middeleeuwse steden waar nog iets van dit verleden te zien is. De meeste vestingstadjes zijn echter in de 19e eeuw niet ontkomen aan de vooruitgang; de verdedigingswerken werden gesloopt om plaats te maken voor industrie, woningbouw of plantsoenen. Gorinchem is wel bewaard gebleven en nu zelfs de grootste vestingstad in Nederland die nog helemaal intact is. Veel vestingonderdelen zijn opgeknapt en hebben nu een hedendaagse bestemming waar Gorcumers én bezoekers graag van genieten. Wij geven 11 redenen waarom Gorinchem niet alleen de grootste, maar ook de leukste vestingstad van Nederland is!
Wandelen over de vestingwallen met spectaculaire uitzichten
De vestingwallen zijn in Gorinchem helemaal intact gebleven. De wallen lopen helemaal rond én je kunt er overheen lopen. Het speciaal aangelegde wandelpad geeft prachtige uitzichten over de rivieren; uniek in Nederland! Ook leuk: sinds kort kun je ook onderlangs struinen langs de oostwal. Zo ervaar je de hoge aarden wallen en buitenwerken weer op een heel andere manier.
Originele stadspoort: de Dalempoort
De Dalempoort is de enige stadspoort die is overgebleven. Het middeleeuwse stadje had er ooit vier: de Arkelpoort, Kanselpoort en Waterpoort werden coupures (doorgangen) in de vestingwal toen de vesting werd aangelegd. De Waterpoort is overigens wel bewaard gebleven; hij staat nu in de tuin van het Rijksmuseum. In de Dalempoort zelf kun je helaas niet komen (het is nog bewoond), maar je kunt er wel onderdoor lopen tot aan de rivier.
De Hoofdwacht op gezellig horecaplein
Er waren meerdere wachtposten in de garnizoensstad, maar de Hoofdwacht uit 1792 was de belangrijkste. In deze centrale post op de Grote Markt huisden de officieren en, naar verluidt, ook Napoleon tijdens een werkbezoek. Tegenwoordig is de Hoofdwacht een restaurant op het gezellige horecaplein met de vele (overdekte) terrassen.
Petit Café La Caponnière
De caponnière is als laatste onderdeel van de vesting gebouwd in 1893. De kille en vochtige bomvrije geschutplaats van weleer is nu een knus Petit Café; in de winter kun je er heerlijk warm bij de houtkachel zitten en genieten van speciale coffees, biertjes of een goed glas wijn. In de zomer zit je er lekker buiten op de vestingwal.
Overnachten in het Tolhuis
Het Tolhuis uit 1598 rijst statig boven de vestingwal uit. Niet voor niets, want alle passerende schepen moesten hier tol betalen. Het huis is dan ook gebouwd om goed uitzicht over de rivier te hebben. Ook nu nog kun je genieten van dit schitterende panorama; de bovenverdieping is ingericht als Monument en Bed voor een luxueus verblijf op een toplocatie.
De Kruitmagazijnen
Geen vesting zonder kruit. En dat kruit moest natuurlijk ook ergens veilig bewaard worden. Net als in andere vestingplaatsen had ook Gorinchem meerdere kleine en grotere ‘bomvrije’ kruitmagazijnen. Twee grote magazijnen op de Dalemwal zijn nog in gebruik. In plaats van kruit laten topkunstenaars hier tegenwoordig verrassende exposities zien van moderne objecten, foto's, sieraden, textiel, glaskunst en keramiek. De toegang is gratis!
Korenmolen De Hoop
Middeleeuwse steden moesten in hun eigen onderhoud voorzien. Aardappelen waren er nog niet, het basisvoedsel was brood. Er waren dan ook meerdere korenmolens om de bakkers in de stad te voorzien van meel. Op de wallen staan nog twee korenmolens: De Hoop en Nooit Volmaakt. De Hoop is elk weekend open; je kunt helemaal naar boven klimmen over houten trappetjes om de werking van de molen te zien. Bonus: het schitterende uitzicht over de rivier. De molenaar ontvangt je graag!
Molen Nooit Volmaakt met molenwinkel
Ook deze molen is te bezichtigen op woensdag en zaterdag. En er is een molenwinkel met ambachtelijk brood, koekjes, meel en lokale producten. Uiteraard is het meel in de molen zelf ambachtelijk gemalen. Lekker voor pannenkoeken, molenbrood of zelfgemaakte koekjes.
Grote Toren met spectaculair uitzicht
Het hoogste gebouw in de stad is de Grote Toren; die zie je al van ver. Als je het aandurft, kun je de toren beklimmen. Na 256 treden heb je het hoogste punt bereikt en word je beloond met een spectaculair uitzicht. Soms zie je zelfs de Dom in Utrecht of de skyline van Rotterdam! Gelukkig hoef je de klim niet in een keer te doen, onderweg zijn er twee pauzes met uitleg van de torengids.
De Langendijk: het leukste winkelstraatje
Een van de oudste straatjes in Gorinchem is de Langendijk. Dit smalle straatje was eeuwenlang de hoofdstraat van de vesting. Het was er een komen en gaan van mensen, karren, dieren en later zelfs auto’s die het veer naar de overkant namen. Tegenwoordig zijn er veel trendy winkeltjes en concept stores op de Langendijk te vinden. Veel panden hebben nog authentieke gevels; de mix van oud en nieuw maakt dit het leukste winkelstraatje in de stad!
Buiten de Waterpoort: varen in de Vestingdriehoek
De leukste vestingstad van Nederland is ook de meest waterrijke. Gorinchem ligt aan de idyllische Linge én de drukste waterweg van Nederland, de Merwede. Buiten de Waterpoort komen deze rivieren samen. Hier kun je het veer nemen naar het pittoreske stadje Woudrichem en, in het seizoen, doorvaren naar het middeleeuwse Slot Loevestein. Een dagje varen in deze Vestingdriehoek is een must als je in Gorinchem bent!
