In den Witte Spaerpot

Contact

Appeldijk 55
4201 AG Gorinchem
Plan je route

In 1613 voorzag bakker Willem van Duynen zijn pand op de hoek Appeldijk-Met van Amerongensteeg van een gevelsteen: In den Witte Spaerpot. Zijn keuze voor een spaarpot verwijst waarschijnlijk naar spaarzaamheid als deugd. Zelf heeft hij vast ook van een goed gevulde spaarpot gedroomd. Op de steen is een in die tijd gangbaar model spaarpot te zien. Ook de afgebeelde mouw beantwoordt aan het modebeeld van de vroege 17e eeuw.

Eind 19e of begin 20e eeuw werd de voorgevel van het pand vervangen en de gevelsteen verwijderd. Gelukkig bleef hij wel bewaard en in 1912 werd hij aan het toen net opgerichte museum ‘Dit is in Bethlehem’ geschonken. Tegenwoordig is de gevelsteen in het Gorcums Museum te bewonderen, de bijbehorende jaartalsteen bevindt zich in het depot.

Eén van de huidig…

In 1613 voorzag bakker Willem van Duynen zijn pand op de hoek Appeldijk-Met van Amerongensteeg van een gevelsteen: In den Witte Spaerpot. Zijn keuze voor een spaarpot verwijst waarschijnlijk naar spaarzaamheid als deugd. Zelf heeft hij vast ook van een goed gevulde spaarpot gedroomd. Op de steen is een in die tijd gangbaar model spaarpot te zien. Ook de afgebeelde mouw beantwoordt aan het modebeeld van de vroege 17e eeuw.

Eind 19e of begin 20e eeuw werd de voorgevel van het pand vervangen en de gevelsteen verwijderd. Gelukkig bleef hij wel bewaard en in 1912 werd hij aan het toen net opgerichte museum ‘Dit is in Bethlehem’ geschonken. Tegenwoordig is de gevelsteen in het Gorcums Museum te bewonderen, de bijbehorende jaartalsteen bevindt zich in het depot.

Eén van de huidige bewoners van het huis aan de Appeldijk, waarvan de geschiedenis teruggaat tot voor 1550, heeft replica’s van de beide stenen vervaardigd om de ‘spaerpot’ terug te brengen op zijn oorspronkelijke plek. De replica van de spaarpotsteen bevat ook weer het onderschrift – In den Witte Spaerpot – dat bij het origineel verloren is gegaan. Op 11 maart 2022 werden de stenen onthuld.

De Met van Amerongensteeg werd als gevolg van de plaatsing van de gevelsteen in 1613 al gauw Spaarpotsteeg genoemd. Een tijd lang was daarnaast ook de naam Blaauwe Schuitsteeg in gebruik, naar een voormalig pand aan de kade waar de steeg op uitliep. Uiteindelijk is alleen de naam Spaarpotsteeg overgebleven. De naam Met van Amerongensteeg hoort nu bij een doodlopend steegje aan de Kalkhaven, zo’n 12 meter ten zuiden van de huidige Spaarpotsteeg.

Locatie