Fotograaf Marcel Köppen

In ‘Op pad met’ maken we deze keer een reis door de tijd. Marcel Köppen woont al 45 jaar in de vesting en is er ook net zo lang als fotograaf actief. In 2022 jaar exposeerde hij in het Gorcums Museum met de tentoonstelling Panorama Gorinchem & Gorcumse Köppen. Het levert een mooi beeld op van 45 jaar (recente) Gorcumse geschiedenis.   

Hoi Marcel, wat heb jij met Gorinchem?

“Ik ben toevallig in Gorinchem terecht gekomen. Na mijn studie fotografie in België wilde ik in 1977 naar de kunstacademie in Breda. Woonruimte daar vinden was niet makkelijk. Toen zag ik in de Volkskrant dat er een huis te koop was in Gorinchem. Ik wist niet eens waar dat lag, maar het bleek vlakbij Breda te zijn. De volgende dag heb ik het huis gekocht. Dat was in het Laantje, een oud volksbuurtje in de vesting. Daar heb ik de schoonheid van de straat ontdekt. En die heb ik 45 jaar lang vastgelegd in Gorinchem.”

Panorama Gorinchem

Panorama Gorinchem toont een dwarsdoorsnede van typisch Gorcumse gebeurtenissen en evenementen. De foto’s zijn niet chronologisch, maar in alle windrichtingen geplaatst; een verwijzing naar de fysieke locatie in de stad. Een keuze maken uit zijn omvangrijke werk bleek nog niet zo eenvoudig. Marcel: “Ik heb een archief van tienduizenden foto’s. Om daar een selectie uit te maken is voor mij niet te doen; iedere foto is mij dierbaar en roept speciale herinneringen op. Gastcurator Rick Roos heeft er urenlang doorheen gestruind en uiteindelijk 35 foto’s gekozen voor het panorama en 28 Gorcumse Köppen.”    

Gorcumse Köppen

Ook in Gorcumse Köppen zie je de voorliefde van Marcel voor het straatleven terug. Markante Gorcumers zijn gefotografeerd in hun natuurlijke omgeving. Zoals Teus Boulonois, kantonnier (straatveger) bij de gemeente. Marcel: “Iedereen kende Teus. Hij was heel schoon op de stad en begon te schelden als je iets op straat gooide. Maar ook bekende Gorcumers als kunstenaar Ad de Keijzer, ex-burgemeester Piet IJssels en politicus Roger van Boxtel zijn te zien in de tentoonstelling.”     

Je hebt in 45 jaar veel zien veranderen in de stad. Wat is je het meest bijgebleven?

“Toen ik in Gorinchem kwam wonen was er nog veel verkrotting. De Dalemse buurt waar ik woonde werd in 1981-1982 afgebroken, daar heb ik nog een tentoonstelling over gemaakt. Daarna volgden de buurten 1^e en 2^e West en zo verder. De Kortendijk en Arkelstraat zijn in de jaren 60 helemaal opgeknapt. In die tijd is ook Stichting Stadsherstel Gorinchem ontstaan. Dat heeft een enorm positieve invloed gehad op het Gorinchem van nu. Bert van ’t Land (foto 19 Gorcums Köppen) is daar heel actief in geweest.

Het hoogwater in 1995 is natuurlijk ook een historische gebeurtenis, dat was een bijna-ramp. Ik heb daar 7 dagen lang rondgelopen om alles vast te leggen. Samen met auteur Rien Robijns heb ik daar een boek van gemaakt; hij schreef de teksten, ik maakte het beeldverslag. Later volgde nog het tweeluik ‘Veilige Vesting’ en ‘Kanjers van de wallen’ over het opknappen van de vestingwerken. Ik heb alle ontwikkelingen in de stad altijd gevolgd en vastgelegd in meerdere (foto)boeken.”  

Ben je in 45 jaar ook van Gorinchem gaan houden?

“Absoluut! Mijn partner en ik zijn op zoek geweest naar een huis buiten Gorinchem, maar onze band met de stad is toch sterker dan we dachten. Elke dag maken we een wandeling door de Woelse Waard en over de wallen. Toen zeiden we tegen elkaar: dit is zo bijzonder, dat gaan we wel missen. We zijn gebleven en in het najaar volgt nog een overzichtstentoonstelling van mijn werk in Gorinchem.”